Zaburzenia Afektywne Dwubiegunowe (Choroba Afektywna Dwubiegunowa, ChAD) w przeszłości nazywana cylkofrenią lub psychozą maniakalno-depresyjną należy do zaburzeń afektywnych i charakteryzuje się naprzemiennym występowaniem epizodów depresyjnych i maniakalnych lub hipomaniakalnych.
Każdy człowiek ma jakiś nastrój, i miewa zmiany tego nastroju. Możemy być smutni, lub weseli. Pobudzeni i aktywni, lub przygaszeni i apatyczni. To część naszego życia. Nastrój jednak, tak jak wszystko w nas, też może czasem zachorować - mówimy wówczas o zaburzeniach nastroju, czyli o chorobach afektywnych.
Jednym z takich zaburzeń nastroju są zaburzenia afektywne dwubiegunowe (choroba afektywna dwubiegunowa). Zaburzenia dwubiegunowe były kiedyś nazywane psychozą maniakalno-depresyjną lub cyklofrenią. Są one rozpoznawane u osób, u których następują znaczące zmiany nastroju trwające najczęściej tygodniami lub miesiącami, choć niekiedy dni lub lata. Obrazowo mówi się, że można mieć górkę lub dołek. W zaburzeniach dwubiegunowych te górki bywają bardzo wysokie, a dołki bardzo głębokie.
Na górce nastrój jest nadmiernie dobry, nazywany euforycznym, czasami podbarwiony niecierpliwością i drażliwością. Aktywność jest przesadna, wszystko wydaje się łatwe do osiągnięcia, ma miejsce duża łatwość wchodzenia w poufałe relacje z innymi i za wiele dzieje się na raz. Mówimy wtedy o manii.
Może być tak, że nastrój wędruje w drugą stronę, w kierunku smutku, przygnębienia, zniechęcenia, zmęczenia i zobojętnienia. Zrobienie czegokolwiek może wiązać się z wielkim wysiłkiem. Wtedy mówimy o depresji. Choroba ma przebieg cykliczny – pacjenci miewają okresowo nawroty stanów maniakalnych i depresyjnych. Mówimy o cyklicznym lub nawrotowym przebiegu tej choroby. Nie zawsze da się przewidzieć czy i kiedy wystąpi kolejny nawrót i jaki będzie miał charakter.
W leczeniu zaburzeń dwubiegunowych zasadnicze znaczenie ma farmakoterapia. Leki stosowane w chorobie dwubiegunowej mogą być różne i należeć do różnych grup:
Leki przeciwdepresyjne – gdy pojawia się stan depresyjny.
Stabilizatory nastroju – sprawiają, że wahania nastroju i aktywności ulegają wyrównaniu (stabilizacji), zabezpieczają przed występowaniem nawrotów.
Leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyki) – stosowane są u osób w manii, mają także zastosowanie jak stabilizatory nastroju – mogą zapobiegać występowaniu nawrotów, zwłaszcza manii.
Wszystkie wymienione leki znoszą też napięcie psychiczne, lęk, poprawiają sen.
Ważną metodą leczenia jest również psychoterapia. Skojarzenie obu metod leczenia przynosi lepsze efekty.